Fundacja alter eko zrealizowała projekt Kontrola obywatelska wdrożenia zapisów „ustawy śmieciowej”. Naszym celem było sprawdzenie, w jaki sposób mazowieckie gminy realizują swoje zadania w dziedzinie odpadów. Chcieliśmy dowiedzieć się, czy każdy mieszkaniec ma możliwość segregowania śmieci i wesprzeć tych z Państwa, który borykają się z problemami odpadowymi. Finalny cel naszych działań to poprawa istniejącego stanu i wypracowanie możliwości wprowadzania zmian.
Sprawdziliśmy m.in. sposób wdrożenia zapisów Ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w zakresie:
– obowiązku realizowania przez gminy działań informacyjno-edukacyjnych w 100 gminach Mazowsza;
– udostępnienia mieszkańcom pojemników do segregacji odpadów w m.st. Warszawa i standardów działania firm śmieciowych na przykładzie trzech wybranych dzielnic stolicy;
– funkcjonowania serwisu interwencyjnego dla mieszkańców na przykładzie m. st. Warszawy na stronie „Stolica czystości” Urzędu Miasta;
– rocznych sprawozdań przedkładanych przez gminę marszałkowi woj. i WIOŚ w zakresie m.in.: masy poszczególnych rodzajów odpadów i sposobie ich zagospodarowania, osiągniętych poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku – w 50 losowo wybranych gminach Mazowsza.
Wyniki monitoringu oraz więcej informacji o projekcie znajduje się na stronie internetowej.
W projekcie powstał raport: Wdrażanie nowego systemu gospodarki odpadami na Mazowszu, który komentuje i obrazuje dane zebrane podczas monitoringu procesu wdrażania zapisów „ustawy śmieciowej”. Przeprowadzone badania dotyczyły lat 2012-1014, ale gromadzenie danych i rozmowy z interesariuszami miały miejsce w roku 2015. Można zatem stwierdzić, że był wystarczająco długi okres, dla zaobserwowania istotnej poprawy w radzeniu sobie przez gminy z odpadami. Był to zarazem czas wdrażania nowego systemu, którego zasady działania ulegały jeszcze zmianie na poziomach krajowym, wojewódzkim oraz gminnym. Wszyscy się uczyliśmy rozwiązywać problemy, których z góry nie można było przewidzieć. W raporcie zostały zaprezentowane wyniki przeprowadzonych badań oraz ich interpretacje. Opis każdego z zagadnień kończą rekomendacje, które proponują szczegółowe rozwiązania mające na celu poprawę stanu istniejącego.
Raport wydany został w ramach projektu Kontrola obywatelska wdrożenia zapisów „ustawy śmieciowej” w ramach programu Obywatele dla Demokracji, realizowanego ze środków EOG. Podejmowane działania monitorujące realizowane były na Mazowszu i stanowiły odpowiedź na zdiagnozowane liczne uchybienia, w działalności gmin, we wdrażaniu zapisów nowelizacji ustawy o odpadach z 2013 r.